มะยม

มะยม

ชื่ออื่นๆ : ยม

ชื่อวงศ์ : EUPHORBIACEAE

ชื่อสามัญ : Stax Gooseberry

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Phyllanthus acidus Skeels.

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ไม้ยืนต้นขนาดย่อม เปลือกไม่แข็ง เป็นปุ่มปม เนื้ออ่อนเปราะ ใบเดี่ยวรูปไข่ เรียงสลับกันบนกิ่งเล็กเรียว สีชมพู ผลกลมแป้นเป็นพูรอบ ดอกเป็นพวง เมล็ดเดี่ยว กลมแข็ง ต้นตัวผู้ไม่ติดผล มีทั้งมะยมเปรี้ยวหวาน ปลูกได้ทั่วไปในเขตร้อน ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด

 

การนำไปใช้ประโยชน์ : ทางอาหาร ยอดอ่อน รับประทานเป็นผักจิ้มน้ำพริก ลาบ ส้มตำ แกงเลียง ผลแก่ นำมาปรุงเป็นส้มตำแทนมะละกอ รับประทานเป็นผลไม้สด แช่อิ่มดอง ทำน้ำมะยม ทำแยม มะยมกวน ทางยา ใบ ปรุงเป็นส่วนประกอบของยาเขียวรับประทาน ดับพิษร้อน ถอนพิษไข้ แก้ไข้ตัวร้อน ไข้หัวต่างๆ เปลือกต้น แก้ไข้ทับระดู ระดูทับไข้ ต้มดื่มแก้ไข้เพื่อโลหิต ต้มอาบแก้ผดผื่นคัน ราก แก้โรคผิวหนัง เม็ดผดผื่นคัน ประดง แก้น้ำเหลืองเสีย ผล กัดเสมหะ แก้ไอ บำรุงโลหิต ระบายท้อง ตำรวมกับพริกไทย พอกแก้ปวดกล้ามเนื้อ ปวดหลัง

การขยายพันธุ์ : เมล็ด

การปลูกและการดูแล : เป็นพันธุ์ไม้กลางแจ้งที่อยู่ได้ดีในที่มีแดดจัด หรือในร่มรำไร ปลูกได้ดีในดินร่วนซุยมีความชื้นพอเหมาะ

สรรพคุณ : เปลือกลำต้น ใช้เปลือกสด นำมาต้มเอาน้ำกินเป็นยาแก้ไข้ทับระดู ระดูทับไข้

ใบ ใช้ใบสด นำมาต้มเอาน้ำกินเป็นยาแก้ไข้ ช่วยดับพิษไข้ บำรุงประสาท ขับเสมหะ บำรุงอาหาร แก้พิษไข้อีสุกอีใส โรคหัดเหือด

ดอก ใช้ดอกสด นำมาต้มกรองเอาน้ำ ใช้ล้าง และชำระฝ้านัยน์ตา แก้โรคในตาได้ดี

ราก ใช้รากสด นำมาต้มเอาน้ำกินเป็นยาแก้โรคผิวหนังดับพิษเสมะหะโลหิต แก้ผดผื่นคัน และช่วยขับน้ำเหลือง

ลูก กัดเสมหะ แก้ไอ บำรุงโลหิต ระบายท้อง

ผล แก้ไอ แก้เสมหะ แก้น้ำลายเหนียว บำรุงโลหิต ฟอกโลหิต

Tags: การขยายพันธุ์, การนำไปใช้ประโยชน์, การปลูก, ชื่อวิทย์, ลักษณะพฤกษศาสตร์, สรรพคุณ

Category: พืชสมุนไพร, พืชสมุนไพร บ-ม, พืชไม้ผล, พืชไม้ผล บ-ม