เพลี้ยจักจั่นมะม่วง

เพลี้ยจักจั่นมะม่วง

ชื่อสามัญ : mango leaf hopper

ชื่ออี่น : แมงกะอ้า

ชื่อวิทยาศาสตร์ : ldioscopus clypealis (Lethierry)
ldioscopus niveosparsus

ชื่อวงศ์ : Cicadellidae

อันดับ : Homoptera

ความสำคัญและลักษณะการทำลาย

ในมะม่วง ตัวอ่อนและตัวเต็มวัยทำลายใบอ่อน ช่อดอก ก้านดอก และยอดอ่อน ระยะที่ทำความเสียหายให้มากที่สุดคือ ระยะที่มะม่วงกำลังออกดอกโดยดูดน้ำเลี้ยงจากช่อดอก ทำให้แห้งและดอกร่วง ติดผลน้อยหรือไม่ติดเลย ระหว่างที่เพลี้ยจักจั่นดูดกินน้ำเลี้ยงจะถ่ายมูลมีลักษณะเป็นน้ำหวานเหนียวๆ ติดตามใบ ช่อดอก ผลและรอบๆ ทรงพุ่มทำให้ใบมะม่วงเปียก ต่อมาจะเกิดราดำปกคลุม ถ้าเกิดมีราดำปกคลุมมาก มีผลต่อการสังเคราะห์แสง ใบอ่อนที่ถูกกินน้ำเลี้ยง(โดยเฉพาะระยะใบเพสลาด) จะบิดงอโค้งลงด้านใต้ใบจะมีอาการปลายใบแห้งให้สังเกตได้

รูปร่างลักษณะและชีวประวัติ

เพลี้ยจักจั่นทั้ง 2 ชนิด มีรูปร่างคล้ายกันมากคือ ตัวมีสีเทาปนดำหรือสีน้ำตาลปนเทา ส่วนหัวโตและป้าน ลำตัวเรียวแหลมมาทางด้านหาง ทำให้เห็นส่วนท้องเรียวเล็กมองดูจากด้านบนคล้ายรูปลิ่มl. niveosparsus ตัวใหญ่กว่า ความยาวลำตัว 5.6-6.5 มิลลิเมตร ทางด้านหลังมจุดสีขาวต่อกันป็นรูปตัววี (V) ส่วน l. Clvpealis ตัวเล็กกว่า ความยาวลำตัว 5.5 มิลลิเมตร หัวสีเหลืองมีจุดกลมดำประมาณ 2.6 จุด (วารี.2525 ก) ตัวเต็มวัยเคลื่อนที่รวดเร็ว เพราะมีขาคู่หลังที่แข็งแรงทำให้กระโดดได้ค่อข้างไว ตัวอ่อนมีลักษณะเหมือนตัวเต็มวัยทุกประการ แต่มีการเคลื่อนที่น้อยกว่าตัวเต็มวัย ตัวอ่อนมักพบอยู่เป็นกลุ่มตามช่อดอกและใบโดยเฉพาะบริเวณโคณของก้านช่อดอก และก้านใบเนื่องจากบริเวณโคนจะมีเยื่อบางๆ สีน้ำตาลหุ้มไว้ เมื่อแดดร้อนจัดจะหลบซ่อนอยู่ตามหลังใบในต้นมะม่วงที่มีเพลี้ยจักจั่นมาก จะได้ยินเสียงเพลี้ยจักจั่นชัดเจน เนื่องจากแมลงขนิดนี้ ใช้ขาหลังกระโดดดีดตัวออกจากใบที่เกาะอยู่ ทำให้เกิดเสียงได้

ตัวเต็มวัยเพศเมียวางไข่เป็นฟองเดี่ยวๆ รูปร่างยาวรี สีเหลืองอ่อนตามแกน กลางใบอ่อนหรือก้านช่อดอกปรากฎเป็นรอยแผลเล็กๆ คล้ายรอยมีดกรีด ภายลังจากการวางไข่แล้วประมาณ 1- 2 วัน จะเห็นยางสีขาวของมะม่วงไหลหยดออกให้เห็น ระยะไข่ 7-10 วัน เมื่อไข่ฟักเป็นตัวอ่อนจะเริ่มดูดกินน้ำเลี้ยงจากช่อดอกและใบ ตัวอ่อนลอกคราบ 4 ครั้ง ระยะตัวอ่อน 17-19

จำนวนเพลี้ยจักจั่นที่เข้าทำลายช่อดอก มีความสำคญอย่างยิ่งต่อการทำให้ดอกร่วงและไม่ติดผล ดังนั้น เพลี้ยจักจั่นตั้งแต่ 5 ตัวต่อช่อก็มีผลทำให้ดอกร่วงได้ และถ้าพบปริมาณพลี้ยจักจั่นเพิ่มมากขึ้นในระยะดอกใกล้บานก็จะทำให้ดอกร่วงได้เช่นกัน (พนมกรและคณะ,2531)

แมลงชนิดนี้พบระบาดอยู่ทั่วไปทุกแห่งที่ปลูกมะม่วงพบได้ตลอดทั้งปี แต่ปริมาณประชาการของเพลี้ยจักจั่นเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วในช่วงออกดอก ระหว่างเดือนธันวาคมถึงมกราม ปริมาณแมลงจะสูงขึ้นเรื่อยๆ จากระยะดอกตูมและมีปริมาณสูงสุด เมื่อดอกใกล้บานและลดลงเมื่อมะม่วงเริ่มติดผลและจะไม่พบแผลเมื่อมะม่วงมรขนาดเท่านี้วหัวแม่มือ (ขนาด 1.5-2 ซม.หรือช่วง 40 วัน)

พืชอาหาร

มะม่วง

ศัตรูธรรมชาติ

ผีเสื้อตัวเบียน Epipypropid, Epipyprops fuliginosa Tams

แมลงวันตาโต Pipunculid, Pipunculus annulifemur Brun

แตนเบียน Aphelinid, Centrodora idioceria Ferrieri

การป้องกันกำจัด

Category: ศัตรูพืช, แมลงศัตรูพืช