แมลงวันหนอนชอนใบ

แมลงวันหนอนชอนใบ (leaf miner flies)

ชื่อวิทยาศาสตร์ Liriomyza spp.

วงศ์ Agromyzidae

อันดับ Diptera

ความสำคัญและลักษณะการทำลาย

แมลงวันหนอนชอนใบมหลายชนิด ถ้าทำลายพืชตระกูลกะหล่ำ มีชื่อเรียกว่า หนอนแมลงวันชอนใบกะหล่ำ (cabbage leaf miner,Liriomyza brassicae Riley) ทำลายหอมมีชื่อเรียกว่า หนอนแมลงวันชอบในหอม (onion leaf miner, Liriomyza chinensis Kato) เป็นต้น พืชผักหรือไม้ดอกบางชนิดที่ถูกทำลายเกิดจากตัวเต็มวัยเพศเมีงวางไข่ที่มีขนาดเล็กภายในผิวพืช เมื่อไข่ฟักเป็นตัวหนอนที่มีลักษณะหัวแหลมท้ายป้าน ตัวหนอนจะชอนไชอยู่ในใบทำให้เกิดรอยเส้นสีขาวคตเคี้ยวไปมา เมื่อนำใบพืชมาส่องดูจะพบหนอนตัวเล็กๆ สีเหลืองอ่อนโปร่งแสง ใส อยู่ภายในเนื้อเยื่อใบพืช หากระบาดรุนแรงจะทำให้ใบเสียหายร่วงหล่น ซึ่งจะมีผลต่อผลผลิตหากพืชนั้นๆไม่สามารถสร้างใบทดแทนได้พืชก็จะตายไปในที่สุด

รูปร่างลักษณะและชีวประวัติ

ตัวเต็มวัยเป็นแมลงวันขนาดเล็ก มีขนาด 1-2 มม. ตัวเต็มวัยเพศเมียวางไข่ขนาดเล็กไว้ได้ ส่วนของเนื้อเยื่อบางๆ ของพืช ระยะไข่ 2-4 วัน เมื่อฟักเป็นตัวหนอนมีลักษณะหัวแหลมท้ายป้าน (รูปกระสวย) ไม่เป็นปล้องชัดเจน ไม่มีขา เคลื่อนไหวโดยการดีดตัว มีขนาดยาวประมาณ 0.5-1 มม. จะชอนไชไปตามเนื้อเยื่อพืชในระยะหนอนใช้เวลาประมาณ 7-10 วัน จึงเข้าดักแด้ ดักแด้รูปร่างคล้ายเมล็ดข้าวสารอยู่ตามส่วนของพืชที่ถูกทำลาย และตามใบร่วงหล่นลงดิน ขนาดดักแด้ยาว 0.8-1 มม. ในระยะดักแด้ใช้เวลาประมาณ 5-7 วัน จึงออกเป็นตัวเต็มวัย เป็นแปลงวันมีสีดำปนสีเหลืองตลอดวงจรชีวิตใช้เวลาประมาณ 3-4 สัปดาห์

หนอนชอนใบลงทำลายปัญจขันธ์

พืชอาหาร

แมลงวันหนอนชอนใบ เป็นแมลงศัตรูที่เริ่มมีบทบาทสำคัญต่อพืชผักหลายชนิดที่ปลูกได้แก่ พืชตระกูลกะหล่ำ หอม มะเขือเทศ มะเขือเปราะ มะระ พริก บวบ กระเจี๊ยบเขียว พืชตระกูลถั่วต่าง ๆ ปัญจขันธ์ นอกจากนี้ยังทำลายในไม้ดอกบางชนิด ได้แก่ ดาวเรือง เบญจมาศ กุหลาบ และเยอบีร่า เป็นต้น

การป้องกันกำจัด

วิธีกล การเผาทำลายเศษใบพืชทีถูกทำลายเนื่องจากหนอนชอนใบตามพื้นดิน จะสามารถช่วยลดการแพร่ระบาดได้ เนื่องจากดักแด้ที่อยู่ตามเศษใบพืชจะถูกทำลายไปด้วย

1. สารสกัดสะเดาอัตรา 100 ppm. สามารถป้องกันและกำจัดหนอนชอนใบได้ดี
2. สารฆ่าแมลงที่มีประสิทธิภาพในการป้องกันกำจัด เช่น เบต้าไซฟลูทริน (โฟลิเทค 2.5% อีซี)
   หรือ ฟิโปรนิล (แอสเซนด์ 5% เอสซี) อัตรา 30 มล./ และ 20 มล./น้ำ 20 ลิตร ตามลำดับ เป็นต้น

 

By สัจจะ ประสงค์ทรัพย์ (Satja Prasongsap)
Professional Research Scientist
Horticulture Research Institute
E-mail : herbdoa@gmail.com

Category: ศัตรูพืช, แมลงศัตรูพืช