จิกนา

จิกนา

ชื่ออื่นๆ : จิกน้ำ จิ๊ก เรียง ตอง ปุยสาย กระโดนทุ่ง กระโดนน้ำ

ชื่อวงศ์ : LECYTHIDACEAE

ชื่อสามัญ : Chee , Indian Oak

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Barringtonia acutangula ( L.) Gaertn.

 

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : เป็นไม้ยืนต้นสูงประมาณ 5-10 เมตร ผลัดใบแต่ผลใบใหม่ได้เร็ว ลำต้นเป็นปุ่มปมทั่วไป แผ่กิ่งก้านสาขาปลายกิ่งมักลู่ลงใบอ่อนออกสีแดงเรื่อๆ ใบเดี่ยวติดเวียนกันเป็นกลุ่มตอนปลายกิ่ง รูปหอก หรือไข่กลับ เนื้อใบเนียน แผ่นเกลี้ยง ขอบใบ หยักถี่ๆ ดอกสีแดง ออกรวมกันเป็นช่อห้อยย้อยลงมาเป็นพวงยาว เกสรตัวผู้เป็นฝอยมีจำนวนมาก กลับดอกสั้นมี 4 กลีบ ร่วงเร็ว ผลกลมรูปรีมีสันเป็นเหลี่ยม ตามยาว ปลายผลยังปรากฏกลีบฐานดอกติดอยู่

การนำไปใช้ประโยชน์ : ทางอาหาร รับประทานสดร่วมกับน้ำพริก เป็นผักแกล้มส้มตำ ลาบ ทางยา เปลือกใช้ชะล้างบาดแผล สมานแผลเรื้อรัง และใช้เบื่อปลา ใบแก้ท้องร่วง ราก ใช้เป็นยาระบาย ผลเป็นยาแก้หวัด เมล็ดแก้ลมแน่น

การขยายพันธุ์ : เมล็ด ปักชำราก

การปลูกและการดูแล : การปลูก เอาเมล็ดมาเพาะหรือใช้วิธีตอนกิ่ง เมื่อต้นแข็งแรงจึงนำมาปลูกตามที่ชุ่มชื้น มีแสงแดดครึ่งวันถึงตลอดวัน เป็นพืชที่แข็งแรงทนน้ำท่วมขัง ถ้าปลูกในที่มีแสงแดดจัดและแห้งแล้งต้นจะโตช้าและแคระแกร็น

สรรพคุณ : ราก เป็นยาระบาย

ต้น แก้ปวดหัว แก้เลือดออกตามไรฟัน

เมล็ด แก้แน่น แก้ไอ แก้อาเจียน แก้ไข้ ตะคริว แก้ตาอักเสบ

เปลือกต้น เป็นยาเบื่อปลา แก้ปวดศรีษะ แก้เลือดออกตามไรฟัน

เนื้อไม้ ขับระดูขาว

ใบ แก้ท้องร่วง แก้บิด สมานแผล

 

โดย สัจจะ ประสงค์ทรัพย์
Satja Prasongsap (Research Scientist)
Horticultural Research Institute

Category: พืชสมุนไพร, พืชสมุนไพร ก-ณ