จักรนารายณ์

จักรนารายณ์

ชื่ออื่นๆ : แป๊ะตำปึง

ชื่อวงศ์ : COMPOSITAE

ชื่อสามัญ : -

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Gynura sarmentosa DC.

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : เป็นไม้ขนาดเล็ก ลักษณะคล้ายว่านมหากาฬ แต่ใบทรงกลมเล็ก ดอกช่อเป็นฝอย สีเหลืองชูชัน คล้ายดอกว่านมหากาฬ นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ

การนำไปใช้ประโยชน์ : ใบ นำใบสดพอประมาณ แล้วตำให้แหลก ผสมกับสุราขาว ใช้สำลีชุบให้เปียก นำไปปิดตรงที่ปวดบวม หรืออักเสบ เช่นที่คออักเสบ กลืนอะไรไม่ได้ พอกแก้พิษ ทั้งสำมะลอก แก้พิษตาน พิษจากแมลงป่องกัดต่อย

การขยายพันธุ์ : เมล็ด ตัดปักกิ่งชำ หลังจากเด็ดใบมากินหมดแล้ว ให้ตัดกิ่งออกเป็นท่อนๆยาว 10-15 ซ.ม นำมาปักชำ ไว้ในที่รำไรและหมั่นรดน้ำเสมอๆ ประมาณ 7-10 วัน ก็จะแตกยอด-ออกรากเป็นต้นใหม่ เมื่อโตเต็มที่จะออกดอกสีเหลือง แต่ไม่ติดเมล็ด (ของพ่อด้วงเคยติดเมล็ดนะแต่เพาะไม่ขึ้น) ต้องปักชำกิ่งเท่านั้น พืชชนิดนี้ไม่ชอบร่มมากนัก ชอบดินร่วน ชอบแดดพอควรชอบน้ำ แต่อย่าให้มีที่รองน้ำก้นกระถาง รากจะเน่า

การปลูกและการดูแล : ต้นยาแปะตำปึงเมื่อปลูกได้ระยะหนึ่งประมาณปีกว่าต้นแม่ก็จะตาย ควรหักปักชำใหม่ เมื่อโตเต็มที่แล้วจะมีช่อดอกสีเหลืองไม่มีฝักและเมล็ด ต้องปักชำเท่านั้น ต้นยาชอบน้ำ อากาศดี ชอบแสงแดดพอสมควร และดินร่วน สิ่งที่ควรระวัง คือ เพี้ยแป้งชอบเกาะลำต้นและใบ ถ้ามีเพี้ยแป้งก็จะมีมดแดง จะทำให้ต้นยาเหียวแห้ง และตาย ต้องระวังสัตว์บางชนิดชอบกิน

สรรพคุณ : ใบ ตำผสมสุราพอกฝีแก้ปวด แก้ฟกบวม แก้พิษอักเสบทุกชนิด แก้ปวดหัว สำมะลอก แก้พิษแมลงสัตว์กัดต่อย ดูดพิษไข้

Category: พืชสมุนไพร, พืชสมุนไพร ก-ณ