กระท่อม

กระท่อม

วิทยาศาสตร์ : Mitragyna speciosa (Korth.) Havil.
วงศ์ : Rubiaceae
ชื่ออื่น : อีด่าง อีแดง กระอ่วม ท่อมหรือท่ม

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ เป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ปานกลางสูง 3-15 เมตร ใบเดี่ยวเรียงเป็นคู่และมีหูใบ 1 คู่ รูปไข่รีแกมขอบขนาน ปลายแหลม 5*8 ไปถึง 10*14  ซม. ก้านยาว 2-4 ซม. เส้นแขนงใบ 10-15 คู่ ดอกเป็นตุ้มกล้ม 3-5 ซม. ประกอบด้วยด้วยย่อยขนาดเล็กสีขาว แล้วค่อยกลายมาเป็นสีขาวอมเหลือง เป็นดอกย่อยสมบูรณ์เพศ ผลกลมขนาด 5-7 มิลลิเมตร มีถิ่นกำเนิดในเขตร้อนชื้นแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยเฉพาะประเทศไทย มาลายู จนถึงเกาะนิวกินี เติบโตได้ดีในที่ชุ่มชื้น ความชื้นสูง ดินอุดมสมบูรณ์ และมีแสงแดดปานกลาง การกระจายพันธุ์พบมากในป่าธรรมชาติบริเวณภาคใต้ เช่น สุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช ตรัง สตูล พัทลุง สงขลา ยะลา ปัตตานี นราธิวาส และภาคกลาง เช่น ปทุมธานี

พันธุ์ คือ พันธุ์แตงกวา พันธุ์ยักษาใหญ่ และพันธุ์ก้านแดง

การขยายพันธุ์ : เมล็ด ปักชำ กิ่งตอน

การเพาะเมล็ดโดยใช้วัสดุปลูกพีทมอส รดน้ำให้ชุ่ม ภายใน 7 วันต้นกล้าจะงอก แล้วรดด้วยปุ๋ย AB ค่า EC = 0.8-1.0 จะช่วยให้ต้นกล้าเจริญเติบโตสมบูรณ์ หลังจากนั้น 1 เดือนทำการย้ายกล้าลงแปลงปลูก

ศัตรูพืชและการป้องกันกำจัด

1. เพลี้ยอ่อน จะดูดกินน้ำเลี้ยงใต้ผิวใบพืช และก้านอ่อน ทำให้แห้งตาย
2. เพลี้ยหอย เกาะดูดกินน้ำเลี้ยงกิ่งก้าน
3. เพลี้ยแป้งเกาะใต้ใบดูกินน้ำเลี้ยง มีใยสีขาวๆ ปกคลุม

การป้องกันกำจัด

1. เด็ดใบที่มีแมลง เผาทำลาย
2. ใช้สารป้องกันกำจัดศัตรูพืชชนิดดูดซึม

สารสำคัญไมทราไจนีน (mitragynine) บรรเทาอาการปวดและต้านอักเสบ และสาร 7-hydroxymitragynine ที่มีฤทธิ์ระงับปวดได้คล้ายกับการใช้มอร์ฟีน

การตลาด : ราคาต้นกล้าถาดละ 1,000 บาท หากพร้อมย้ายลงปลูกถาดละ 1,200-1,500 บาท มีจำนวน 104 ต้น ราคาใบกระท่อมขีดละ 40 บาท

งานวิจัยเทคโนโลยีการผลิตกระท่อม
1.เปรียบเทียบและคัดเลือกพันธุ๋กระท่อมให้ได้ผลผลิต และสารสำคัญสูง
2. ทดสอบเทคโนโลยีการจดัทรงพุ่มและตัดแต่งกิ่งกระท่อม
3. ศึกษาการจัดการน้ำกระท่อม4. ศึกษาการจัดการศัตรูกระท่อม

Category: พืชสมุนไพร ก-ณ