Seed Innovation

การผลิตเมล็ดพันธุ์ 

  เมล็ดพันธุ์คัด  (Breeder Seed)  เป็นเมล็ดพันธุ์ที่นักปรับปรุงพันธุ์ได้มาจากกระบวนการปรับปรุงพันธุ์   มีลักษณะและคุณสมบัติต่างๆ  ตรงตามความต้องการที่นักปรับปรุงพันธุ์กำหนด   ซึ่งนักปรับปรุงพันธุ์จะเป็นผู้ควบคุมกำกับดูแลการผลิตเมล็ดพันธุ์คัดอย่างละเอียด  ถี่ถ้วนทุกขั้นตอนและมักจะมีปริมาณน้อย ใช้เพื่อการผลิตเมล็ดพันธุ์หลักเท่านั้น ส่วนใหญ่แล้วเมล็ดพันธุ์คัดจะอยู่ในมือของนักปรับปรุงพันธุ์ทั้งของกรมวิชาการเกษตรสถาบันการศึกษา หรือภาคเอกชนที่ทำการพัฒนาพันธุ์พืช

เมล็ดพันธุ์หลัก (Foundation Seed)    เป็นเมล็ดพันธุ์ที่ได้จากการนำเมล็ดพันธุ์คัดมาปลูก  ภายใต้คำแนะนำของนักปรับปรุงพันธุ์ของกรมวิชาการเกษตร หรือสถาบันทางวิชาการที่เกี่ยวข้องกับเมล็ดพันธุ์คัดนั้น เพื่อรักษาความบริสุทธิ์และลักษณะประจำพันธุ์ของพืชนั้นๆ ไว้ มีปริมาณจำกัด ใช้เพื่อการผลิตเมล็ดพันธุ์ขยาย หรือบางกรณีอาจนำมาผลิตเป็นเมล็ดพันธุ์จำหน่าย หรือ เมล็ดพันธุ์คัดอีกก็ได้

เมล็ดพันธุ์ขยาย (Registered Seed) เป็นเมล็ดพันธุ์ได้จากการนำเมล็ดพันธุ์หลักไปปลูก   ภายใต้คำแนะนำของนักวิชาการ  ซึ่งเกษตรกรผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ขยาย   จะเป็นผู้จัดการและดูแลแปลงผลิตเมล็ดพันธุ์ภายใต้คำแนะนำของนักวิชาการดังกล่าว  โดยที่นักวิชาการไม่ได้เป็นผู้จัดการและดูแลแปลงด้วยตนเอง แต่เป็นผู้ตรวจสอบและรับรองการผลิตเมล็ดพันธุ์ดังกล่าว

เมล็ดพันธุ์จำหน่าย (Certified Seed) เป็นเมล็ดพันธุ์ที่ได้จากการนำเมล็ดพันธุ์ขยายไปปลูกต่อในปริมาณมาก  โดยเกษตรกรผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์จำหน่าย  จะเป็นผู้จัดทำแปลงขยายพันธุ์ด้วยการปฏิบัติตามคำแนะนำจากนักวิชาการ และเมล็ดพันธุ์จำหน่ายที่ได้  จะเป็นเมล็ดพันธุ์สำหรับทำพันธุ์ของเกษตรกรโดยทั่วไป  บางกรณีเมล็ดพันธุ์จำหน่ายอาจได้จากการนำเมล็ดพันธุ์หลักมาปลูกต่อก็ได้  จากชั้นของการผลิตเมล็ดพันธุ์ในแต่ละชั้นต่างก็มีมาตรฐานที่แตกต่างกันออกไป   อย่างไรก็ตามมาตรฐานหลักๆ ประกอบด้วย  การกำหนดระยะห่างของแปลงผลิตเมล็ดพันธุ์กับแปลงผลิตอื่นๆ  ซึ่งขึ้นกับลักษณะการผสมพันธุ์ของพืชชนิดนั้นๆ  ว่าเป็นพืชผสมข้ามหรือไม่อย่างไร  สภาพสิ่งแวดล้อมต่างๆ  เพื่อป้องกันไม่ให้มีการผสมข้ามพันธุ์   ซึ่งอาจส่งผลต่อความบริสุทธิ์ของเมล็ดพันธุ์ที่จะผลิต  ข้อมูลประวัติการปลูกพืชในแปลงผลิตเมล็ดพันธุ์ว่าเคยปลูกพืชชนิดใด พันธุ์ใดมาก่อนซึ่งอาจเกิดการปนเปื้อนได้หากการจัดการแปลงไม่ดีพอ

การผลิตเมล็ดพันธุ์ มี 2 ประเภท คือ เมล็ดพันธุ์เปลือย กับเมล็ดพันธุ์เคลือบ

เมล็ดพันธุ์เปลือย จะเป็นการเก็บเมล็ดพันธุ์ใช้รุ่นต่อรุ่น ไม่เก็บไว้นาน เพราะจะทำให้เปอร์เซนต์การงอกต่ำ

Category: เทคโนโลยีสมัยใหม่