มะเดื่อฝรั่ง

มะเดื่อฝรั่ง

ชื่อสามัญ Fig
ชื่อทางวิทยาศาสตร์ Ficus caricaL.
วงศ์ Moraceae

มีถิ่นกำเนิดในเอเชียตะวันตก มีการปลูกมะเดื่อฝรั่งมานับพันปีในประเทศแถบลุ่มแม่น้ำเมดิเตอร์เรเนียนของยุโรปและแอฟริกาเหนือ (Manago, 2006) ปัจจุบันการปลูกมะเดื่อฝรั่งได้ขยายออกไปอย่างกว้างขวางโดยเฉพาะในประเทศสเปน ตุรกี และอิตาลี บางพันธุ์สามารถปลูกได้ในแคลิฟอร์เนียทางใต้และพื้นที่แห้งแล้งของอเมริกา

ลำต้นจะเป็นเนื้อไม้สีอ่อนที่แยกหลุดออกได้ง่าย และไม่พบส่วนที่เป็นไส้ไม้ (pith) อยู่ ใบมีลักษณะเป็นใบเดี่ยว ส่วนใหญ่ขอบใบหยักลึก 3-5 หยัก แต่ก็อาจพบลักษณะที่ตรงไม่หยัก ทำให้ภายในต้นเดียวกันมีรูปร่างใบได้หลายแบบและใช้ในการจำแนกสายพันธุ์ได้ มีความหนาและค่อนข้างแข็ง ก้านใบที่อยู่ในพื้นที่ร่มจะมีความยาวกว่าส่วนที่อยู่ในพื้นที่กลางแจ้ง สีของก้านใบจะมีความสัมพันธ์กับสีของผลและตายอด ดอกมีขนาดเล็กอยู่ภายในส่วนที่เป็นฐานรองดอก มีสามประเภทได้แก่ ดอกตัวเมียที่มีก้านเกสรเพศเมีย (style) ยาว ดอกตัวเมียที่มีก้านเกสรเพศเมียสั้น (ดอกทั้งสองชนิดสามารถเกิดการผสมเกสรและเจริญต่อไปเป็นผล) และดอกตัวผู้ ผลของมะเดื่อฝรั่งไม่ใช่ผลจริงแต่เป็น synconium หรือ ฐานรองดอกที่มีส่วนประกอบของช่อดอกมีก้านโค้งเข้าหากัน จัดเป็นแบบผลเมล็ดเดียว (drupelet) ขนาดเล็กเรียงอยู่ด้านในของก้านช่อดอก ผลจึงมีขนาดเล็ดคล้ายเมล็ด โดยขนาดและปริมาณผันแปรตามสายพันธุ์ พบว่ามีจำนวนประมาณ 1,500 ผลต่อมะเดื่อหนึ่งผล รูปทรงและขนาดของผลมะเดื่อมีหลายแบบขึ้นกับพันธุ์ เช่น กลวงโบ๋ (hallow) ทรงกลม (globular) หรือทรงระฆังเหมือนผลสาลี่ฝรั่ง (pear-shaped) และมีขนาดเล็กใหญ่ต่าง ๆ กัน ส่วนมากเมล็ดภายในมีลักษณะแบน สีเหลืองถึงน้ำตาลอ่อน จะมี endocarp ห่อหุ้ม ทำให้มีความแข็งเล็กน้อย

พันธุ์มะเดื่อฝรั่ง มีดังนี้

1. พันธุ์ Dauphine ผลมีขนาดปานกลางถึงใหญ่ ผิวเป็นมัน ในสภาพกลางแจ้งผิวสีม่วงเข้ม และในร่มสีม่วงออกเขียว เนื้อหนา คุณภาพดี ผลรุ่นสองมีขนาดปานกลาง

2. พันธุ์ Brown Turkeyผลมีขนาดใหญ่ รับประทานสด ผลผลิตชุดแรกมีขนาดใหญ่สีน้ำตาลเข้ม ผลชุดหลังมีขนาดเล็กกว่า เนื้อผลสีชมพูอ่อน ๆ ต้นมีขนาดเล็ก

3. พันธุ์ Japan

4. พันธุ์ Verte

5. พันธุ์ Veriagate

ประโยชน์ มะเดื่อฝรั่งเป็นแหล่งที่ดีของเส้นใยอาหารที่เป็นประโยชน์ต่อขบวนการกำจัดของเสียของร่างกาย ในผลสดมีปริมาณเส้นใยอาหาร 1.2 % ส่วนในผลอบแห้งสูงถึง 5.6% เกลือโปแตสเซียมในกรดอินทรีย์ของมะเดื่อฝรั่งช่วยสร้างความสมดุลระหว่างความเป็นกรด-ด่างในร่างกายโดยไม่ให้เกิดกรดมากเกินไป

Category: พืชไม้ผล, พืชไม้ผล บ-ม