ขี้เหล็ก

ขี้เหล็ก

ชื่ออื่นๆ : ขี้เหล็กหลวง ขี้เหล็กใหญ่ ผักจี้ลี้

ชื่อวงศ์ : Leguminosae-Caesalpinioideae

ชื่อสามัญ : Cassod tree , Thai copper pod

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Senna siamea (Lam.) Irwin & Barneby

1.พันธุ์ เป็นพันธุ์ที่มีการปลูกต่อๆกันมา ลักษณะยืนต้นผลัดใบขนาดเล็ก-กลาง ต้นมีลักษณะคดงอเป็นปุ่ม เปลือกมีสีเทาถึงสีน้ำตาลดำ ใบประกอบแบบขนนก ใบย่อยจำนวน 5-12 คู่ เรียงสลับกัน มีใบย่อย 5-12 คู่ ปลายสุดมีใบเดียว ใบย่อยมีรูปขอบขนานด้านบนเกลี้ยง ยอดอ่อนมีสีแดงเรื่อ ๆ ดอกแบบช่อมีสีเหลืองอยู่ปลายกิ่ง ทุกส่วนของขี้เหล็กมีสรรพคุณทางสมุนไพร ฤทธิ์ทางสมุนไพรที่โดดเด่น คือ มีฤทธิ์กล่อมประสาท ทำให้นอนหลับสบาย ช่วยให้เจริญอาหารและบำรุง เป็นต้น

2. การเตรียมดิน ไถดินตากประมาณ 7 วัน พรวนดิน ขุดหลุมขนาดกว้าง X ยาว X ลึกประมาณ 30 X 30 X 30 เซนติเมตรใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักหลุมละ 1 กิโลกรัมคลุกเคล้าให้เข้ากับดินใช้ระยะปลูกคือระหว่างต้น 3 เมตรระหว่างแถว 4 เมตร

3. การปลูก นำต้นกล้าที่ได้จากการเพาะเมล็ดในถุงดำสูงประมาณ 20-30 เซนติเมตรแกะถุงดำออกนำต้นกล้าลงปลูกกลางหลุม กลบดิน รดนํ้าให้ชุ่ม ปักไม้มัดเชือก

4. การไห้นํ้า ควรให้นํ้าระยะแรกๆของการปลูกและเมื่อขี้เหล็กตั้งต้นได้ดีแล้วควรหยุดการนํ้าได้เพราะขี้เหล็กเป็นพืชทนแลงได้ดี คารปลูกในฤดูฝนจะเหมาะสมที่สุด (ประมาณเดือนพฤษภาคม-กันยายน)

5. การใส่ปุ๋ย พิจารณาใส่ปุ๋ยตามความสมบูรณ์ของดินใส่ปุ๋ยเคมีสูตร 15-15-15 อัตราหลุมละ 1 ช้อนแกงพรวนดินกลบโคน รดนํ้าให้ชุ่ม

6. การเก็บเกี่ยว ขี้เหล็กสามารถรับประทานได้ทั้งยอดอ่อนและดอกฉะนั้นยอดขี้เหล็กสามารถเก็บรับประทานหรือขายได้ โดยพิจารณาเก็บเมื่อมีทรงพุ่มและอายุประมาณ 2 ปีก็มีดอกสามารถเก็บรับประทานและขายได้ ขึ้นอยู่กับการดูแลรักษา เช่น การให้นํ้าและการใส่ปุ๋ย

7. โรคและแมลง เนื่องจากขี้เหล็กเป็นพืชที่ขึ้นได้ในพื้นที่ทั่วๆไปและทนแล้งได้ดี ใช้ประโยชน์ได้ตั้งแต่ ยอด ดอก และลำต้น แต่ไม่ค่อยมีปัญหาเรื่องโรคและแมลง จะมีบ้างก็ไม่นิยมฉีดพ่นด้วยสารฆ่าแมลงเพราะไม่ทำความเสียหายให้มากนัก

8. การตลาด หมู่บ้านบริเวณ ต.บ้านโพธิ์ อ.เมือง จ.สุพรรณบุรี เพาะขี้เหล็กจากเมล็ดที่เก็บจากข้างทาง แล้วจำหน่ายเป็นไม้ถุงราคาเพียง 6 บาท/ถุง เมล็ดที่เก็บมาเพาะส่วนใหญ่มีความงอกน้อยเพียง 50% งอกค่อนข้างช้า และไม่สม่ำเสมอ

Category: พืชผัก, พืชผัก ก-ณ, พืชสมุนไพร ก-ณ