เอื้องหมายนา
เอื้องหมายนา (ด่าง)
ชื่ออื่นๆ : ชุ้โลพ้อง ชูเลโพ เอื้องช้าง เอื้องดิน เอื้องต้น เอื้องเฟกฟ้า เอื้องใหญ่
ชื่อวงศ์ : COSTACEAE
ชื่อสามัญ : Crape Ginger
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Costus speciosus (Koen.) J.E. Smith
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : เป็นพืชดำหัว ลำต้นกลมช่ำน้ำ เส้นผ่าศูนย์กลางราวครึ่งนิ้ว สูง 1-2 ม. รากหัวโตยาว ที่โคนแข็งเหมือนไม้ ใบออกเรียวรอบต้น ใบรูปหอกปลายแหลม มีขนทุกส่วนของต้น กว้าง 6-7 ซม. ยาว 15-20 ซม. ดอกสีขาวรูปปากแตร ขอบหยักเป็นคลื่น บานสวยงาม เกิดตามหุบเขา
การนำไปใช้ประโยชน์ :ทางอาหาร หน่ออ่อน
ต้มเป็นผักจิ้มน้ำพริก แกงส้ม แกงเลียง ทางยา เหง้า รสขมเมา ขับปัสสาวะ แก้บวมน้ำแก้ตกขาว แก้โรคติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ แก้แผลหนองอักเสบบวม แก้พยาธิ เป็นยาถ่าย เหง้าสดมีพิษมากถ้าใช้ปริมาณมากจะทำให้ท้องร่วงอาเจียนอย่างรุนแรง ต้องทำให้สุก รากรสขมมาก ขับพยาธิ ขับเสมหะ แก้ไอ แก้โรคผิวหนัง
การขยายพันธุ์ : โดยการแตกหน่อ และเพาะเมล็ด
การปลูกและการดูแล : ปลูกในกระถางโดยการผสมดิน ปุ๋ยคอก ขุยมะพร้าว อัตรา 2:1:1 คลุกเคล้าให้เข้ากัน นำดินผสมลงกระถาง ใช้เหง้าที่เพาะไว้ลงปลูก รดน้ำให้ชุ่ม หรือจะปลูกในแปลง โดยการขุดดิน ย่อยดิน ผสมปุ๋ยคอก คลุกเคล้าให้เข้ากัน ยกร่อง ขุดหลุมปลูกใช้ระยะปลูก กว้างxยาว ประมาณ 50×50 ซม. นำเหง้าพันธุ์ที่เพาะไว้ลงปลูก หลุมละ 1-3 เหง้า กลบดิน คลุมฟาง รดน้ำทุกวัน เนื่องจากเอื้องหมายนาเป็นพืชชอบน้ำ อย่าให้น้ำขาด จะทำให้เจริญเติบโตได้ช้า
สรรพคุณ
: เหง้า เป็นยาถ่าย ขับปัสสาวะ แก้บวมน้ำ แก้สตรีตกขาว แก้โรคติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะแก้แผลอักเสบบวมมีหนอง ฆ่าพยาธิทำให้แท้ง
: ต้น แก้บิด
: ราก ขับพยาธิ แก้ท้องอืดเฟ้อ ช่วยย่อยอาหาร กระตุ้นความต้องการทางเพศ แก้ไข้หวัด แก้ไอ
โดย : สัจจะ ประสงค์ทรัพย์ นักวิชาการเกษตรชำนาญการ
Category: พืชสมุนไพร, พืชสมุนไพร ย-ฮ, พืชไม้ดอก