สะระแหน่

สะระแหน่

ชื่ออื่นๆ : หอมด่วน หอมเดือน มักเงาะ สะแหน้ ปะแยะ

ชื่อวงศ์: LABIATAE

ชื่อสามัญ: Pepermint

ชื่อวิทยาศาสตร์: Mentha cordifolia Opiz ex Fresen

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : พืชขนาดเล็ก คลุมดิน ลำต้นสีแดงอมเขียวเข้ม เป็นสี่เหลี่ยมทอดไปตามหน้าดินใบเดียว รูปไข่เท่าปลายมือ ขอบชิดหน้าใบเป็นร่องลึกตามแนวเส้นใบเป็นตาข่ายสีเขียวเข้ม ไว้ปรุงอาหาร

การนำไปใช้ประโยชน์ : ทางอาหาร ยอดและใบ รับประทานเป็นผักสดแกล้มกับน้ำพริก แต่งกลิ่นอาหารให้หอมดับกลิ่นคาว ใส่ในพล่า ยำต่างๆ ใบสะระแหน่ทอด ใช้แต่งกลิ่นรส ในอาหารอิสราม เช่น ข้าวหมกไก่ ข้าวหมกแพะ ทางยา ใบรสหอมร้อน มีสรรพคุณขับลม ขับเหงื่อ ช่วยบรรเทาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ ขับผายลม ขับเหงื่อ แก้หืด แก้ปวดท้อง ลดอาการเกร็งของกล้ามเนื้อ ยาชงจากใบ ใช้ดื่มเพื่อย่อยอาหาร พอกหรือทาแก้ปวดบวม ผื่นคัน

การขยายพันธุ์: ใช้ส่วนยอดของลำต้นยาวประมาณ 4-5 นิ้ว ปักชำลงในดินที่รดน้ำจนชุ่ม สะระแหน่จะออกรากและเจริญเติบโตได้ภายในเวลา 1 เดือน

การปลูกและการดูแล: การปลูก ให้ตากดินที่พรวนขึ้นใหม่ไว้ 1 สัปดาห์ จากนั้นจึงย่อยดินอีกครั้งหนึ่งให้ละเอียดเล็กเป็นพิเศษจะทำให้สะระแหน่ดูดซึมสารอาหารจากดินได้ง่ายขึ้น เนื่องจากสะระแหน่เป็นพืชที่มีลำต้นและใบ แล้วจึงผสมปุ๋ยคอกคลุกเคล้ากันให้เข้ากัน นำเอายอดสะระแหน่เด็ดใบแก่ยอดปลายสุดออกให้เหลือเพียงยอดอ่อนตามลำต้น ตัดก้านด้านล่างใต้ข้อประมาณ 2 ซม. ตัดแฉลบด้วยมีดคมอย่าให้ก้านช้ำเด็ดขาด เพราะเป็นส่วนที่ดูดซึมน้ำและแร่ธาตุที่ไปเลี้ยงลำต้น ซึ่งจะทำให้เจริญเติบโตได้ดี นำลงปักชำในแปลงปลูกห่างกันประมาณ 30 ซม. หรือในกระถาง รดน้ำให้ชุ่มอยู่เสมอ นอกจากรดน้ำด้วยน้ำธรรมดาแล้วสะระแหน่จะเจริญเติบโตรวดเร็วยิ่งขึ้น ถ้ารดน้ำด้วยน้ำล้างปลาหรือน้ำซาวข้าว ควรพลางแสงให้กับต้นปักชำใหม่ในแปลงปลูกใส่ประถางแขวนจะได้ประโยชน์เป็นไม้ประดับที่สวยงาม การดูแล เมื่อปลูกต้นสะระแหน่ได้ประมาณ 45 วัน จะเติบโตมีใบเรียวเต็มต้นจะเป็นพุ่มสวยก็เริ่มเก็บนำไปปรุงอาหารได้ โดยใช้มีดคมๆตัดก้านให้ เหลือส่วนโคนไว้ ซึ่งจะมีกิ่งใหม่เติบโตขึ้นมาแทนที่ ถ้ามีการดูแลอย่างดีคือให้น้ำสม่ำเสมอหมั่นเก็บยอดดอกมาใช้อย่าปล่อยยอดให้แก่คาต้น หรือถ้าต้นขึ้นจนแน่นแล้วให้คอยตัดต้นแก่ออกเพื่อทำให้โคนต้นโปร่ง หากเอาปุ๋ยคอกโรยโคนต้นทุก 3 เดือน จะช่วยให้ช่วงอายุการเจริญเติบโตก็จะยาวออกไป สามารถเก็บใบใช้ได้ตลอดและอยู่ได้หลายปี

สรรพคุณ: ใบและต้น ช่วยขับลม ขับเหงื่อ แก้อาการท้องอืด ท้องเฟ้อ ยาชงจากใบใช้ดื่มเพื่อช่วยย่อยอาหาร แก้ปวดบวม ผื่นคัน

Tags: การขยายพันธุ์, การนำไปใช้ประโยชน์, การปลูก, ชื่อวิทย์, ลักษณะพฤกษศาสตร์, สรรพคุณ

Category: พืชผัก, พืชสมุนไพร, พืชสมุนไพร ย-ฮ