VPD : Vapor Pressure Deficit ศักย์การคายน้ำ

แรงดึงระเหยน้ำของอากาศ ( VPD ) เป็นดัชนีบ่งบอกถึงระดับความแห้งของอากาศ ปัจจัยความสัมพันธ์ของความชื้นสัมพัทธ์และอุณหภูมิของอากาศ ค่า VPD air ที่สูงขึ้นคือทำให้เกิดอัตราการระเหยของน้ำเพิ่มขึ้น ถ้ามีความต่างศักย์ระหว่างความชื้นในบรรยากาศกับน้ำในใบมากทำให้เกิดการคายน้ำและสูญเสียน้ำมาก ปากใบจะค่อยๆปิดเพื่อลดการสูญเสียน้ำ

ค่า VPD บอกสถานการณ์คายน้ำของพืชได้ดีกว่า RH(%)

High water pressure outside,Low VPD, “ศักดิ์การคายน้ำต่ำ”	Low water pressure outside, High VPD, “ศักดิ์การคายน้ำสูง”

VPD     =    SVP – VP_air

VPD     =    คือ Vapor Pressure Deficit

SVP     =    คือ ความดันไอที่อิ่มตัวของอากาศที่อุณหภูมิของเนื้อเยื่อ

Vp_air    =    คือ ความดันไอในอากาศภายนอกที่อุณหภูมิ ความดันและความชื้นสัมพัทธ์นั้นๆ

ถ้าความชื้นสัมพัทธ์สูง ปากใบจะปิด การคายน้ำน้อย VPDต่ำ

ถ้าความชื้นสัมพัทธ์ต่ำ ปากใบจะเปิด การคายน้ำมาก VPDสูง

ค่า VPD เกี่ยวเนื่องกับความแรงลม

เนื่องจากลมมาก = ลมแรง = อากาศแห้ง = ความชื้นในอากาศต่ำ = ความชื้นสัมพัทธ์ต่ำ

 

 

 VPD ที่เหมาะสมเปลี่ยนแปลงตามวัยของพืช

พืชอายุน้อย ต้องการน้ำและธาตุอาหารน้อย ใช้ VPD ต่ำ ให้คายน้ำน้อย

พืชเติบโตทางลำต้นต้องการน้ำและธาตุอาหารปานกลาง ใช้ VPD ปานกลาง ให้คายน้ำปานกลาง

พืชออกดอก ติดผลต้องการน้ำและธาตุอาหารมาก ใช้ VPD สูง เพื่อคายน้ำมาก

ดอกหน้าวัวในโรงเรือนมีการปรับสภาพอากาศตามค่า VPD ระหว่าง 1.8 – 2 kPa โดยติดตั้งพัดลมชให้อากาศหมุนเวียนอากาศ และระบายความร้อนในโรงเรือน เพิ่มระบบพ่นหมอก ลดค่า VPD ในโรงเรือนช่วงกลางวัน เ 6:00 น ถึง 18:00 น สามารถลดให้ต่ำกว่าภายนอกโรงเรือนได้ 30 เปอร์เซ็นต์ ในวันที่อากาศร้อน แสงแดดมาก สามารถลดค่า VPD ลดจาก 2.5 kPa เหลือ 1.5 kPa ภายในเวลา 1 ชั่วโมงซึ่งเป็นระดับที่เพื่อให้ปากใบเปิดได้ ลดอุณหภูมิลงได้ 4-5 องศาเซลเซียส

Category: Green house, plant factory, งานวิจัย